Piotra. Bazylika św. Piotra to największa i najważniejsza świątynia katolicka na świecie. Wewnątrz bazyliki znajdują się liczne zabytki, takie jak m.in. Kaplica Sykstyńska, grobowce papieży oraz Pieta Michała Anioła. Warto zdecydować się na zwiedzenie bazyliki z przewodnikiem, który opowie nam o historii i tajnikach tego miejsca. Podczas tej wycieczki po Bazylice św. Piotra odkryjesz ten wyjątkowy budynek i plac, przy którym stoi. Rozpoczniesz zwiedzanie od kopuły bazyliki, gdzie zobaczysz mozaiki i wnętrze świątyni z góry. Z kopuły roztacza się też widok na Ogrody Watykańskie, Koloseum, Panteon i zamek Świętego Anioła. Badania tej kopuły rozpoczęto w 1685 roku. Wren zainspirował się kopułą Michała Anioła, zaprojektowaną dla Bazyliki św. Piotra w Rzymie, a także kopułą Julesa Hardouina-Mansarta, zaprojektowaną dla Hôtel des Invalides w Paryżu. Kolejnym budowniczym bazyliki został Michał Anioł (1546), który stworzył nowy (i w znacznym stopniu ostateczny) późnorenesansowy projekt kościoła, mający najwięcej wspólnego z projektem ramantego z 1505 r. W porównaniu z ramantem projekt Michała Anioła cechuje większa zwartość i jednolitość planu oraz Spotkaj się ze swoim przewodnikiem na placu św. Piotra, a następnie udaj się na 1. piętro kopuły na taras widokowy. Podziwiaj niesamowite mozaiki przedstawiające świętych, wspaniałe łacińskie skrypty, które ozdabiają kopułę, a także widoczny na dole szczyt baldachimu Świętego Piotra autorstwa Berniniego. - pierwotny projekt bazyliki Św. Piotra, - freski w Castello Sforzesco w mediolanie, - brał udział przy budowie katedry w Pawii. Jan van Eyck - malarz niderlandzki, jego dzieła to: - Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny, Portrety: - Portret złotnika, - Tymoteusz, - Portret Baudouina de Lannoy, - Mężczyzna w turbanie, - Portret małżonków Renowacja Bazyliki św. Piotra w Rzymie trwała ponad 17 lat. Pozwoliła wydobyć to, co przez wieki przykryte zostało pyłem i patyną. Dokonano jednak czegoś więcej - objęto cały budynek systemem monitoringu statycznego. Już w Roku Świętym 2000 pielgrzymi, którzy przybywali do Watykanu, mogli zobaczyć odnowioną fasadę Bazyliki św. Kościół katedralny pod wezwaniem Santa Maria del Fiore (Matki Bożej Kwietnej) ma dla mieszkańców Florencji szczególne znaczenie. Pod obecną gotycko-renesansową bryłą, której fasada (od strony placu katedralnego) została ukończona dopiero w XIX wieku, znajdują się pozostałości pierwszej chrześcijańskiej katedry dedykowanej św. Kierując się na zachód od Zamku św. Anioła, dotrzemy do szerokiej ulicy Via della Conciliazione, która zaprowadzi nas bezpośrednio na Plac św. Piotra i pod wejście do Bazyliki św. Piotra (więcej informacji o Bazylice św. Piotra umieściliśmy w artykule Bazylika św. Piotra). Widok z kopuły Bazyliki św. Piotra na Watykanie Piotra w Watykanie 13 PRZEMIANY BAZYLIKI ŚW. PIOTRA I Bazylik wczesnochrześcijańska ok 324r. - Zbudowana przez Konstantyna Wielkiego – świątynia memorialna nad grobem św. Piotra: Postawiona na planie krzyża łacińskiego, pięcionawowa bazylika z transeptem i absydą na osi nawy głównej. Od wschodu atrium z fontanną: rzeźba jWYiMmX. Przewodnik dla zwiedzających do Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie Jako jeden z najważniejszych kościołów wiary katolickiej i drugi co do wielkości kościół na świecie, Bazylika Świętego Piotra jest jedną z najważniejszych atrakcji w Watykanie i całym Rzymie. Z imponującą kopułą, centralnym punktem panoramy Rzymu i jego ozdobnym wnętrzem, święty Piotr jest bez wątpienia przyjemny dla oka. Dla wielu jest to najważniejsza wizyta w Rzymie i nie bez powodu. Zarówno wnętrze, jak i wnętrze bazyliki zostały zaprojektowane tak, aby przytłaczać, i udało im się to. Masywny, owalny plac Piazza San Pietro (Plac Świętego Piotra) służy jako monumentalne wejście do rozległej bazyliki, z wysokimi sufitami i misternie zdobionym marmurem, kamieniem, mozaiką i złoconymi ornamentami na każdym kroku. Kościół przyciąga każdego roku miliony zwiedzających, w tym także tych, którzy pochodzą z pobudek religijnych, a także osób zainteresowanych jego historycznym, artystycznym i architektonicznym znaczeniem. Jest także miejscem spoczynku wielu byłych papieży, w tym Jana Pawła II i świętego Piotra, pierwszego papieża chrześcijaństwa i założyciela Kościoła katolickiego. Pielgrzymi gromadzą się również w czasie świąt religijnych, takich jak Boże Narodzenie i Wielkanoc, do Świętego Piotra, ponieważ w tym czasie papież odprawia w Bazylice specjalne msze. Daje błogosławieństwa na Boże Narodzenie i Wielkanoc, a także pierwsze błogosławieństwo, gdy zostanie wybrany, z balkonu centralnego okna nad wejściami do atrium. Święty Piotr w Rzymie Chrześcijańska teologia głosi, że Piotr był rybakiem z Galilei, który stał się jednym z 12 apostołów Chrystusa i kontynuował propagowanie nauk Jezusa po jego śmierci przez ukrzyżowanie. Piotr wraz z apostołem Pawłem udał się do Rzymu i zbudował zbór wyznawców Chrystusa. Obawiając się prześladowań za swoje nauki, Piotr rzekomo uciekł z Rzymu, aby spotkać się z wizją Jezusa, gdy był w drodze z miasta. To przekonało go do powrotu do Rzymu i stawienia czoła jego nieuniknionemu męczeństwu. Zarówno Piotr, jak i Paweł zostali rozstrzelani na rozkaz cesarza rzymskiego Nerona, po Wielkim Ogniu Rzymu w roku 64 ne, ale przed śmiercią samego Nerona w 68 roku życia. Święty Piotr został ukrzyżowany do góry nogami, rzekomo na własną prośbę. Peter został zamęczony w Circus of Nero, miejscu turniejów i gier po zachodniej stronie Tybru. Został pochowany w pobliżu, na cmentarzu przeznaczonym dla chrześcijańskich męczenników. Jego grób wkrótce stał się miejscem kultu, z innymi zbudowanymi wokół niego chrześcijańskimi grobami, ponieważ wierni chcieli być pochowani w pobliżu świętego Piotra. Dla katolików rola Piotra jako Apostoła oraz jego nauki i męczeństwo w Rzymie przyniosły mu tytuł pierwszego biskupa Rzymu, czyli pierwszego katolickiego papieża. Historia Bazyliki Świętego Piotra W IV wieku cesarz Konstantyn, pierwszy chrześcijański cesarz rzymski, nadzorował budowę bazyliki na miejscu pochówku świętego Piotra. Obecnie kościół ten, nazwany Bazyliką Świętego Piotra, trwał ponad 1000 lat i był miejscem pochówku niemal każdego papieża, od samego Piotra po papieży z XIV wieku. W fatalnym stanie zniszczeń w XV wieku bazylika przeszła serię modyfikacji u kilku różnych papieży. Kiedy papież Juliusz II, który panował od 1503 do 1513, przejął nadzór nad renowacją, dążył do stworzenia największego kościoła w całym chrześcijaństwie. Zniszczył oryginalny kościół z IV wieku i nakazał budowę ambitnej, wspaniałej nowej bazyliki w jej miejscu. Bramante wykonał pierwsze plany głównej kopuły Bazyliki Świętego Piotra. Zainspirowany kopułą Panteonu, jego plan nawiązywał do greckiego krzyża (z czterema ramionami równej długości) podtrzymującego centralną kopułę. Po śmierci Juliusza II w 1513 r. Projekt wykonał artysta Raphael. Używając formy łacińskiego krzyża, jego plany rozszerzyły nawę (część, w której gromadzą się wierni) i dodawały małe kaplice po obu jej stronach. Raphael zmarł w 1520 r., A różne konflikty w Rzymie i na Półwyspie Włoskim zatrzymały postępy w Bazylice. Wreszcie w 1547 r. Papież Paweł III zainstalował Michała Anioła, uznanego już za głównego architekta i artystę, aby ukończyć projekt. Jego projekt wykorzystał oryginalny grecki krzyż Bramante i obejmuje masywną kopułę, która pozostaje największym na świecie i jednym z największych osiągnięć renesansowej architektury. Michelangelo zmarł w 1564 roku, jego projekt został tylko częściowo ukończony. Kolejni architekci honorowali jego projekty, aby uzupełnić kopułę. Podłużna nawa, fasada i portyk (sklepione wejście) były wkładem Carlo Maderno, pod kierownictwem papieża Pawła V. Budowa "Nowego świętego Piotra" - bazylika, którą widzimy dzisiaj - została ukończona w 1626 roku, więcej niż 120 lat po jego początkach. Czy najważniejszy kościół św. Piotra w Rzymie? Podczas gdy wielu myśli o świętym Piotrze jako macierzystym kościele katolickim, to rozróżnienie należy w rzeczywistości do Świętego Jana na Lateranie (Bazylika di San Giovanni in Laterano), katedry biskupa Rzymu (papieża), a zatem najbardziej uświęconego kościoła dla rzymskokatolików . Jednak ze względu na swoją historię, relikwie, bliskość papieskiej rezydencji w Watykanie i jej ogromny rozmiar, kościół św. Piotra przyciąga rzesze turystów i wiernych. Oprócz świętych Piotra i św. Jana na Lateranie pozostałe 2 kościoły papieskie w Rzymie to Bazylika Santa Maria Maggiore i św. Paweł za murami . Najważniejsze wydarzenia z wizyty u św. Piotra Zbadanie każdego grobu i pomnika, przeczytanie każdej inskrypcji (zakładając, że umiesz czytać po łacinie) i podziwianie każdego bezcennego relikwiarza u Świętego Piotra zajęłoby dni, jeśli nie tygodnie. Jeśli masz tylko kilka godzin, które możesz poświęcić na wizytę, poszukaj tych atrakcji: Nave. Po wejściu do bazyliki będziesz zdumiony rozmiarami nawy, długiej, głównej części katedry, w której wierni siedzą podczas mszy. Ma ponad 600 stóp długości (prawie długość 2 boiska do piłki nożnej) i prawie 90 stóp szerokości oraz bogato zdobiony na każdej powierzchni. Pieta. Rywalizacja z Davidem jako najbardziej znaną rzeźbą Michała Anioła, ten przejmujący obraz Marii trzymającej ciało zmarłego Chrystusa znajduje się w pierwszej kaplicy po prawej stronie, gdy wchodzisz do bazyliki. Artysta wykonał rzeźbę, gdy miał zaledwie 24 lata. Brązowa Statua Świętego Piotra. W pobliżu prawego pomostu lub potężnego wsparcia transeptu stoi posąg świętego Piotra z brązu, który do tej pory uważany był za 1200. Jego prawa noga była lśniąca i gładka przez wieki czcicieli, którzy ocierają się, a nawet całują ją, gdy przechodzą. Baldacchino. Masywny baldachim, dzieło rzeźbiarza i architekta Giana Lorenzo Berniniego, został wykonany z brązu zaczerpniętego z Panteonu. Obejmuje on główny ołtarz bazyliki, w którym tylko papież ma prawo odprawiać mszę. Ołtarz jest zbudowany nad grobem Świętego Piotra i jest symbolicznym i duchowym sercem bazyliki. Kopuła. Otoczony 16 oknami i wyryty literami o wysokości ponad 6 stóp, kopuła Michała Anioła, której nigdy nie widział, ma prawie 400 stóp wysokości od podłogi do latarni lub kopuły. Pomnik Aleksandra VII. Spośród wielu wspaniałych grobów papieskich w Bazylice św. Piotra pomnik Berniniego papieża Aleksandra VII jest prawdopodobnie najbardziej nawiedzający. Pobożny papież modli się, gdy spod kocu wyrzeźbionego z jaspisowego kamienia wyłania się szkieletowa postać Śmierci. On trzyma klepsydrę, jako przypomnienie papieża (i widzów), że jego czas minął. Sacristry and Treasury Museum. Aby zobaczyć niektóre z wielu skarbów Watykanu, w tym krzyże, szaty papieskie (odzież), klejnoty i relikwie, odwiedź Sacristry and Treasury Museum. Kosztuje 5 euro dla dorosłych i 3 euro dla dzieci 12 i mniej. Groty Watykańskie. Po wyjściu z bazyliki kieruj się znakami na Groty Watykańskie i Kopułę (kopułę). Podziemne groty zawierają groby kilkudziesięciu papieży, w tym Jana Pawła II. Na tym, co jest uważane za grób świętego Piotra, buduje się skomplikowany pozłacany ołtarz. Główny ołtarz i baldacchino znajdują się bezpośrednio nad tym miejscem. Wejście do grot jest bezpłatne. Wspinaczka do kopuły. Jeśli czujesz się energetycznie, możesz wspiąć się na 551 stopni (lub tylko 320, jeśli weźmiesz część windy) do kopuły lub na szczyt kopuły Świętego Piotra, aby otrzymać wspaniałe widoki na Rzym. Kosztuje 8 euro, jeśli jedziesz windą lub 6 euro, jeśli wspinasz się całą drogę. Bazylika Świętego Piotra Odwiedzanie informacji Nawet gdy nie ma publiczności papieskiej ani innych wydarzeń specjalnych, bazylika jest prawie zawsze zatłoczona. Najlepszym czasem na odwiedzenie bez tłumów jest zwykle wczesnym rankiem, od 7 do 9 rano. Informacja: Bazylika otwiera się o 7 rano i kończy o 19 w lecie i 18:30 w zimie. Przed wyjazdem warto sprawdzić na stronie Bazyliki Świętego Piotra aktualne godziny i inne informacje. Lokalizacja: Piazza San Pietro ( Plac Świętego Piotra ). Aby dotrzeć transportem publicznym, należy wsiąść do linii Metropolitana A do przystanku Ottaviano "San Pietro". Wstęp: wstęp do bazyliki i grot, wstęp za opłatą (patrz wyżej) do zakrystii i muzeum skarbu oraz wspinaczka do kopuły. Kopuła jest otwarta od 8 rano do 6 po południu od kwietnia do września, a do 16:45 od października do marca. Muzeum zakrystii i skarbca czynne jest od 9 rano do 6:15 po południu od kwietnia do września i od 17 października do 17:15. Dress code: Goście, którzy nie są ubrani w odpowiedni strój, nie będą mogli wejść do bazyliki. Powstrzymaj się od noszenia szortów, krótkich spódnic lub koszulek bez rękawów, gdy odwiedzasz Świętego Piotra i / lub przynieś szal lub inną chustę. Zasady te obowiązują wszystkich odwiedzających, mężczyzn i kobiety. Co warto zobaczyć w pobliżu Bazyliki św. Piotra Odwiedzający często odwiedzają Bazylikę Świętego Piotra i Muzea Watykańskie , w tym Kaplicę Sykstyńską , tego samego dnia. Castel Sant'Angelo , w różnych czasach w historii mauzoleum, twierdza, więzienie, a teraz muzeum, jest również blisko Watykanu. Na wzgórzu Watykańskim wznosi się w niebo kopuła potężnej bazyliki świętego Piotra. To najważniejsza świątynia dla katolików, jedna z czterech rzymskich bazylik większych, należąca też do bazylik papieskich. Myśląc o stolicy katolicyzmu zazwyczaj to właśnie ona staje nam przed oczyma. Odbywają się tu najważniejsze uroczystości, msze sprawuje papież, a na Placu Świętego Piotra spotyka się z wiernymi. Turystów i pielgrzymów jest tu mnóstwo o każdej porze roku. Bo Bazylika świętego Piotra to nie tylko centrum religijne ale także wspaniały zabytek sztuki barokowej, w którego otoczeniu mieszczą się tak cenne obiekty jak Muzea Watykańskie czy Kaplica świętego Piotra uznawana jest za centrum katolicyzmu. Ma to związek z wiarą, że to właśnie na tym wzgórzu ukrzyżowany został święty Piotr, pierwszy następca Chrystusa. Jego grób mieści się pod ołtarzem. Zwyczajowo także, w podziemiach bazyliki chowani są kolejni zmarli papieże. W kryptach spoczął także Jan Paweł II ale po kanonizacji, która miała miejsce w końcu kwietnia 2014 roku jego grób przeniesiony został do Kaplicy Świętego Sebastiana, znajdującej się za najsłynniejszą rzeźbą całej Bazyliki, Pietą Michała bazylika stanęła na Watykanie już w IV wieku. Z licznymi przebudowami przetrwała ona aż do XVI wieku. Wtedy to papież Juliusz II zdecydował o jej zburzeniu i wybudowaniu nowej świątyni. Pierwszy projekt wykonał i prace rozpoczął Donato Bramante, a kontynuował je Rafael Santi. Kolejnym wielkim, który w znaczącym stopniu zważył na wyglądzie kościoła był Michał Anioł. To jego dziełem był projekt potężnej późnorenesansowej kopuły. Prace nad ukończeniem budowli trwały ponad 100 lat. W tym czasie zmieniły się trendy w architekturze i świątynię wykończono już w duchu baroku. Jednak sam jej zrąb nadal pozostał wierny wizji Michała połowie XVII wieku Giovanni Lorenzo Bernini zaprojektował na polecenie papieża plac przed bazyliką, otoczony monumentalną kolumnadą. Jest on częścią osi łączącej Bazylikę z Via Della Conciliazione. Od tego czasu stanowi on główne centrum wszelkich uroczystości religijnych odbywających się na świętego Piotra to potężna budowla nakryta kopuła, z kolumnową fasadą. Do czasu budowy bazyliki w Jamusukro w XX wieku była największym kościołem chrześcijańskim na świecie. Dziś zajmuje w tym względzie drugie miejsce. Jej wnętrze utrzymane w stylu barokowym to prawdziwe żyjące muzeum. Centralą część kościoła znajdującą się pod kopułą zajmuje ołtarz oraz konfesja świętego Piotra. Baldachim nad ołtarzem oraz oprawa tronu papieskiego są dziełem Berniniego. Za ołtarzem schodzi się do Grot Watykańskich, gdzie znajdują się groby papieży oraz grób świętego korpus bazyliki otoczony jest licznymi kaplicami wspaniale zdobionymi i wyposażonymi w barokowe ołtarze. W pierwszej od wejścia po prawej stronie zobaczyć można jedną z najbardziej znanych rzeźb świata czyli Pietę Michała w Bazylice Świętego Piotra na Watykanie to obowiązkowy punkt programu każdego, kto udaje się do Rzymu zarówno w celach religijnych jak i po to by poznać Wieczne Miasto. Na uwagę zasługują także inne obiekty znajdujące się w pobliżu jak choćby Muzea Watykańskie czy Kaplica Sykstyńska. Odpowiedzi Wydaje mi się, że Michał Anioł. Jednak nie jestem do końca pewna . Bramante zaprojektował bazylikę św. Piotra, a Michał Anioł tylko kopułę! blocked odpowiedział(a) o 16:47 Twórca projektu kopuły Bazyliki Świętego Piotra- Michał Anioł damianw9 odpowiedział(a) o 15:09 Błagam, przeczytaj chociaż polowe i prześlij wszystkim na swojej liście, to nie jest łańcuszek, po pierwszych 3 zdaniach będziesz wiedzieć o co chodzi: Przeczytaj uważnie! Jeśli usuniesz ten list... będzie to oznaczać, ze naprawdę nie masz jego treść, którą zauważyłam na jednym z profili :Cześć, jestem 23 letnim ojcem. Ja i moja zona mieliśmy razem cudowne życie. Bóg pobłogosławił nas także dzieckiem. Nasza dziesięciomiesięczna córka ma na imię Wandzia. Niedawno lekarz wykrył raka mózgu w jej malutkim ciele. Jest tylko jedna droga, aby ja ocalić ... operacja. To przykre, ale nie mamy dość pieniędzy na operacje."Epuls" i "Onet" zgodziły się nam pomóc. Jedyny sposób w jaki mogą to uczynić polega na tym, ze ja wysyłam ten list do Ciebie, a Ty wysyłasz go dalej, do innych ludzi. "Onet" sprawdza ile osób dostało list. Każda osoba, która otworzy i prześle list dalej , do co najmniej trzech osób, podaruje nam 32 centy. Proszę, pomóż nam ! jeśli wyślesz te wiadomość do 11 osób, na Twoim profilu pojawi się fajny znaczekSkomentuj odpowiedź Uważasz, że ktoś się myli? lub Problematyka związana z procesem projektowania i budowy nowożytnej bazyliki Św. Piotra na Watykanie zajmuje kluczowe miejsce w dziejach architektury europejskiej. Trwające od połowy XV w. po schyłek kolejnego stulecia dyskusje, niczym w soczewce skupiały najpoważniejsze tendencje i rozwiązania architektoniczne obecne w tym czasie na gruncie włoskim. Ranga budowli wynikała również z jej funkcji i znaczenia widzianego w kontekście historycznym i religijnym epoki. Z tego powodu powstające od połowy XV w. projekty przebudowy i praktyczne rozwiązania, gromadziły najlepszych architektów epoki i były bacznie obserwowane przez naśladowców. Poza tym po upadku Konstantynopola i w obliczu przemian czasów reformacji budowla ta urastała do rangi jednej z najważniejszych świątyń chrześcijaństwa stając się równocześnie symbolem papiestwa i Kościoła wszystkich prowadzonych tu prac istotne były dwa główne punkty odniesienia. Pierwszym była oczywiście wczesnochrześcijańska bazylika ufundowana na początku IV w. w czasach cesarza Konstantyna. Jej skala, bazylikowy układ, poprzeczna nawa transeptu i lokalizacja ołtarza głównego ponad miejscem wskazywanym jako grób Apostoła Piotra były bardzo ważnymi składowymi, które powinny być uwzględnione w projektach nowej budowli. Drugim źródłem inspiracji były zmieniające się w epoce renesansu wyobrażenia o okazałych, antycznych budowlach, których formy mogłyby godnie zastąpić i wzbogacić dotychczasowy projekty i próby realizacji nowego kościoła nad grobem Apostoła Piotra pojawiły się już w połowie XV w. za pontyfikatu papieża Mikołaja V. Planował on liczne inwestycje prowadzące do renowacji i monumentalizacji budowli Watykanu. Było to związane z przeniesieniem głównej papieskiej rezydencji z Lateranu właśnie na wzgórze watykańskie. Stan techniczny starożytnej budowli był opłakany i trudno go było poprawić jedynie okazjonalnymi remontami. Poza tym pozycja Rzymu, po upadku Konstantynopola w 1453 r., jako ostatniego patriarchatu Kościoła chrześcijańskiego wymagała odpowiedniej, monumentalizowanej oprawy. W tym też celu Mikołaj V zatrudnił związanych z florenckim środowiskiem artystów: Albertiego i Bernardo Roseliniego. Spod ich ręki wyszedł pierwszy z licznych, renesansowych projektów przebudowy bazyliki. Jednym z bardzo ważnych elementów jaki był zaproponowany w projekcie z ok. 1450 r. była okazała kopuła założona ponad skrzyżowaniem naw kościoła. To rozwiązanie było popularne od średniowiecza w toskańskich kościołach. Jednak w Rzymie z połowy XV w. taki pomysł był zupełną nowością. Zadecydowało tu pochodzenie architektów, którzy mieli prawo uważać, że florenckie projekty Filippo Brunelleschiego (kopuła katedry, kościół S. Lorenzo) najlepiej zbliżają się do wspaniałości świątyń antyku. To połączenie bazylikowego kościoła z kopułowym sklepieniem musiało przypaść do gustu rzymskim fundatorom, skoro od tego czasu, w każdej z kolejnych propozycji projektowej dla Watykanu była uwzględniana olbrzymia kopuła o rozmiarach porównywalnych z antycznym Panteonem. Jednak rozpoczęte w połowie XV w. prace szybko przerwano wraz ze śmiercią Mikołaja V w 1455 r. Przez kolejne cztery dekady pozycja papiestwa nie pozwalała na bardziej ambitne się u schyłku XV w. nowe, pełne rozmachu projekty architektoniczne dla Rzymu odzwierciedlały rosnące znaczenie papiestwa. Było to czytelne już za pontyfikatu Sykstusa VI z rodu Borgiów, który zbiegał się w czasie z osłabieniem pozycji Florencji. Na początku XVI w. symbolem świetności Stolicy Apostolskiej stał się pontyfikat Juliusza II (1503-1513). Okres panowania tego papieża jest słusznie kojarzony z niezwykłym rozwojem artystycznym Rzymu, który wtedy mógł już przyćmić Florencję. Świadectwem tego okresu są znakomite, renesansowe dzieła Rafaela, młodego Michała Anioła, a także doświadczonego Donato lecie 1505 r. było już jasne, że papież zdecydował się na patronat nad heroiczną przebudową watykańskiej bazyliki. W stosunku do zamysłów poprzedników, nowością było podkreślenie ogromnego sklepienia kopułowego, które miało podporządkować sobie bryłę kościoła. Źródła naszej wiedzy na temat projektów Bramantego dla tej fazy budowy są przynajmniej dwa. Jednym z nich jest medal upamiętniający położenie kamienia węgielnego pod nową bazylikę 18 kwietnia 1506 r. Widnieje na nim wizerunek świątyni, ponad którą góruje ogromna kopuła. W narożnikach budowli są również widoczne dwie, wysokie wieże. Obraz obiega napis: TEMPLI PETRI INSTAVRACIO – oznaczający odbudowę, wskrzeszenie świątyni Św. Piotra. Napis ten jest niezwykle ważną deklaracją sugerującą zamysł renowacji budowli i wskrzeszenia jej dawnej świetności z wykorzystaniem najlepszych wzorców starożytnych, właściwych dla świątyni z czasów rzymskich cesarzy. Drugim źródłem naszej wiedzy o tej fazie budowy jest projekt Donato Bramantego, przechowywany we florenckich Uffizi pod nr rysunek ukazuje jedynie połowę projektu dla skrzyżowania naw kościoła. Zarys projektu jest rozrysowany w prostokącie o proporcjach 1:2, w który wpisano połowę krzyża, którego ramiona stanowią projektowane nawy. W miejscu ich skrzyżowania była przewidziana wielka kopuła. W przestrzeniach pomiędzy ramionami naw, ukazano symetrycznie rozmieszczony zespół mniejszych pomieszczeń, w którym możemy odnaleźć zarys kaplic na rzucie krzyża greckiego (równoramiennego), które przykryto kopułkami. W narożach projektowanej budowli znalazły się również kwadratowe podstawy dla wież, których istnienia w projekcie możemy domyślać się na podstawie opisanego już medalu. Jak już wspomniano zachowany rysunek z Uffizi jest jedynie połową planu. W wielu publikowanych opracowaniach i podręcznikach projekt ten był mechanicznie uzupełniany o jego lustrzane odbicie sugerując w ten sposób planowany układ centralny, w którym w kwadrat wpisano krzyż równoramienny z dużą kopułą w środku i czterema mniejszymi w narożach. W rzeczywistości nie jest do końca jasne czy rzeczywiście papież Juliusz II i Bramante tak właśnie wyobrażali sobie tą nową budowlę. Zachowany projekt równie dobrze mógł odnosić się jedynie do zamknięcia bazyliki, pomyślanego jako rozbudowany układ kopułowy. Trwające po śmierci Bramantego spory wokół kolejnych wersji realizowanego projektu ukazują ścieranie się różnych tendencji dążących do układu centralnego lub podłużnego, co przemawia za tym, że w okresie przygotowywania projektu Bramantego kwestia ta nie była ostatecznie pewno ważnym czynnikiem wpływającym na projekt Bramantego była funkcja watykańskiej świątyni, która była jedną z bazylik większych, memorią i mauzoleum Apostoła Piotra, pierwszego biskupa Rzymu, a wiec też i pierwszego papieża. Zmuszało to architekta do połączenia ze sobą schematu bazyliki i budowli centralnej, tak jak to uczyniono w innych starożytnych kościołach z czasów cesarza Konstantyna – bazyliki nad Grobem Chrystusa w Jerozolimie czy nad grotą Narodzenia w Betlejem. W obu przypadkach centralizujący plan podkreślały kopuły. Te znane renesansowym architektom wzorce mogły mieć wpływ również na Bramantego. Poza tym wykorzystywał on w swoim projekcie doświadczenia wyniesione z Mediolanu, gdzie wznosił też kopuły i badał tamtejsze budowle uchodzące za starożytne. Wśród nich znajdował się kościół S. Lorenzo, który jest budowlą na planie krzyża greckiego z kopułą na skrzyżowaniu naw i czterema wieżami w narożnikach. Widniejący na medalu watykański obiekt powtarzał taki na rysunku z Uffizi założenia projektowe stały się podstawą dla rozpoczętych w 1506 r. prac budowlanych. Poprzedziła je rozbiórka zachodniej, wznoszącej się ponad ołtarzem głównym, części starożytnej bazyliki Św. Piotra. Za życia Bramantego udało się wykonać filary pod projektowaną kopułę wraz z powiązanymi z nimi ścianami. Jednak w chwili śmierci architekta, zrealizowane fragmenty budowli w niczym nie przypominały wspaniałe świątyni, bardziej przypominając starożytne, monumentalne ruiny górujące ponad zachowaną jeszcze wschodnią częścią starożytnej bazyliki. Wzniesione za życia Bramantego fragmenty budowli zdefiniowały wymiary podstawowych części przyszłego, nowego kościoła. Jednak na początku XVI w. nikt nie mógł przypuszczać, że dokończenie budowy zajmie kolejne sto GryglewskiŹródła:P. Murray, Architektura włoskiego renesansu, Warszawa Pevsner, Historia architektury europejskiej, Warszawa w sztuce włoskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo, rysunek, red. R. Toman, Warszawa Ulatowski, Architektura włoskiego renesansu, Warszawa 1964.